Inhoud

Zederik is een gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De gemeente is op 1 januari 1986 ontstaan door het samenvoegen van zeven oorspronkelijke gemeenten in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. De naam is afgeleid van het uit de middeleeuwen stammende kanaal de Oude Zederik, die door dit gebied loopt.

Op 10 november 2015 werd bekend dat het in 2018 zal fuseren met het naburige Vianen en Leerdam tot een nieuw te vormen gemeente Vijfheerenlanden. In welke provincie de nieuwe fusiegemeente moet komen te liggen is nog niet besloten.

Ameide is de enige stad in Zederik. Het gemeentehuis bevindt zich echter in het centraler gelegen Meerkerk. Zederik kent twee officiële buurtschappen: Achterdijk (Nieuwland) en Sluis (Ameide).

In het noorden wordt de gemeente, evenals de provincie, begrensd door de Lek, die bepalend is geweest in de geschiedenis van Ameide. Ook Lexmond ligt aan deze rivier. De gemeente wordt doorsneden door het Merwedekanaal, waar Meerkerk aan ligt. Tussen Meerkerk en Ameide stroomt de Oude Zederik, dwars door het voor de fauna zeer belangrijke natuurgebied de Zouweboezem. Ook een aantal delen van de uiterwaarden langs de Lek fungeren als natuurgebied.

Dwars door de gemeente loopt de snelweg A27, met op- en afritten bij Lexmond en Meerkerk. Vanaf de afrit bij Meerkerk loopt tevens de provinciale weg N214 naar de Drechtsteden. Op gemeentelijk niveau zijn de wegen in de driehoek Ameide-Lexmond-Meerkerk de belangrijkste verkeersaders.

In het zuiden wordt de grens van de gemeente gevormd door het spoor van de MerwedeLingelijn. Er bevindt zich op gemeentegrond echter geen station. Wel bestaat al sinds 1875 het idee voor een spoorlijn tussen Utrecht en Breda. Die zou bij eventuele aanleg door de gemeente Zederik komen te lopen. Een station in Zederik zou daarbij wellicht realiteit kunnen worden. In 2008 zijn nieuwe plannen gepresenteerd voor deze spoorlijn. Een commissie van de Tweede Kamer oordeelde echter dat de aanleg van de spoorlijn niet eerder dan in 2020 kan beginnen.

In lijn met de trend van de laatste jaren zijn er onderzoeken geweest naar de haalbaarheid van een aantal ideeën van fusie met andere gemeenten. Daaruit zijn verkennende gesprekken voortgekomen tussen de gemeenten Leerdam, Vianen en Zederik, die in 2018 samen de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden zouden moeten gaan vormen. Die gemeente zou dan zo'n 55.000 inwoners hebben. Alle drie gemeenten staan positief tegenover een fusie. De colleges van de drie gemeenten willen dat de nieuwe gemeente volledig in de provincie Utrecht komt te liggen. Vianen is in 2002 al overgegaan naar Utrecht. Leerdam werkt al samen met Zederik in het GLZ-verband, waar ook de gemeente Giessenlanden deel van uitmaakt.

Naast het vraagstuk in welke provincie de fusiegemeente zou komen te liggen, zijn er nog andere zorgen. Eén daarvan is de locatie en daarmee de bereikbaarheid van het gemeentehuis. Een andere zorg is dat Zederik als plattelandsgemeente ondergesneeuwd zou kunnen raken bij de stedelijke gemeenten Leerdam en Vianen.