Inhoud

Brummen is een gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland.

De hoofdplaats is Brummen, de grootste plaats wat betreft inwonertal is Eerbeek.

Het dorp Brummen is gelegen tussen Zutphen en Dieren, op korte afstand van de rivier de IJssel. Over de IJssel vaart een autoveer naar het stadje Bronkhorst. Het landelijk gebied van de gemeente Brummen strekt zich uit tot over het Apeldoorns Kanaal waar aan de oostrand van de Veluwe Eerbeek is gelegen, de grootste plaats van de gemeente. 's Zomers is er in dit bosrijke gebied veel fietsrecreatie. Het karakter van gemeente Brummen wordt wel als deels Veluws, deels Achterhoeks beschreven.

In de gemeente Brummen ligt een groot aantal buitenplaatsen waarvan de belangrijkste Huize Den Bosch, Groot Engelenburg, Klein Engelenburg, Leusveld, Huis Voorstonden, Reuversweerd, De Rees, Huis te Eerbeek, 't Huis Empe en Spaensweerd zijn. De buitenplaatsen Leusveld en Voorstonden maken deel uit van het Natura 2000-gebied Landgoederen Brummen.

De omgeving waar Brummen in ligt wordt al duizenden jaren bewoond. Over de oudste geschiedenis is echter weinig bekend. De naam "Brummen" duikt voor het eerst op in een oorkonde waarin een aantal landerijen geschonken worden van graaf Wrachari aan Liudger. In die oorkonde wordt gesproken van Brimnum, in 794. Op dit jaartal worden vieringen van het bestaan van Brummen gebaseerd.

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog lagen in Brummen en omgeving regelmatig troepen gelegerd. Onder andere de Spaanse troepen van graaf Hendrik van den Bergh die de Grote Schans veroverde in 1624 en vanaf daar plunderend het Kwartier van Veluwe binnenviel. Nadien werd door de Staatsen over de IJssel een bruggenhoofd aangelegd. Er werden regimenten van Jan van Nassau gelegerd in Brummen en Empe om dit bruggenhoofd te verdedigen. Voor het laatst speelde deze schans een grote rol tijdens de inval van de Veluwe van 1629.

Voor 1800 was Brummen de hoofdplaats van het Veluwse ambt Brummen, dat bestond uit de kerspels Brummen en Hall.