Bedrijven-index
Bedrijven
A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z
Gemeente Valkenburg aan de Geul

Inhoud

Valkenburg aan de Geul (Limburgs: Valkeberg aan de Geul) is een gemeente in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg. De naam van de gemeente verwijst naar de hoofdplaats Valkenburg en de rivier de Geul, die min of meer van oost naar west door de gemeente stroomt.

Geschiedenis

De gemeente Valkenburg aan de Geul kwam tot stand bij de gemeentelijke herindeling van 1 januari 1982. Op die datum werden de tot dan toe zelfstandige gemeenten Valkenburg-Houthem en Berg en Terblijt samengevoegd. Daarnaast vonden er diverse grenscorrecties plaats met de naburige gemeenten Wijlre, Hulsberg en Margraten (alle drie inmiddels ook opgeheven).

Demografie

Zoals veel gemeenten in Nederlands Zuid-Limburg, heeft ook Valkenburg aan de Geul sinds midden jaren 1990 te maken met vergrijzing en bevolkingskrimp. Gevolgen daarvan zijn onder andere toenemende uitgaven voor gezondheidszorg, leeglopende scholen en minder behoefte aan woningbouw. In 2013 verwachtte het Centraal Bureau voor de Statistiek voor de gemeente in de periode tot 2040 een terugloop van het inwonertal met 854 personen (min 5.1%). Deze krimp is kleiner dan eerder voorspeld.

Onderwijs en Gemeenschap

In de gemeente Valkenburg aan de Geul is in iedere kern met meer dan 1000 inwoners minstens een basisschool gevestigd; in totaal tien. In Houthem bevindt zich de mytylschool Franciscus ("Franciscusoord"). Er is in de gemeente slechts één school voor voortgezet onderwijs: de afdeling vmbo van het Stella Maris College. Voor andere vormen van voortgezet en hoger onderwijs moeten Valkenburgse scholieren naar Meerssen of elders.

In Valkenburg en de diverse dorpen zijn een groot aantal verenigingen actief, vooral op muzikaal en sportief gebied. De grotere dorpen bschikken over een dorpshuis, waarin diverse verenigingen een onderdak vinden en gemeenschapsactiviteiten ontplooid kunnen worden.

Economie

Valkenburg telde in 2007 ca 6350 arbeidsplaatsen. Veel inwoners van de gemeente (ca 60%) pendelen als forenzen naar Maastricht en in mindere mate naar Heerlen of Sittard-Geleen. Het gemiddeld inkomen ligt met 13.300 per inwoner onder het landelijk gemiddelde.

Hoewel het aantal landbouwbedrijven sinds de jaren 1950 sterk is gedaald, is de landbouw in grote delen van de gemeente nog een belangrijke bron van inkomsten. Vanouds waren er in het dal van de Geul voornamelijk veeteeltbedrijven gevestigd, terwijl er op de hoger gelegen plateaus meer akkerbouw- en gemengde bedrijven waren. Daarbij is ook de fruitteelt van belang, vroeger vooral door veehouders met hoogstamboomgaarden, tegenwoordig vrijwel uitsluitend door gespecialiseerde bedrijven met uitgestrekte fruitplantages. In 2007 waren er in de gemeente ca 30 veehouders actief, 20 akkerbouwers en 10 fruittelers.

De in de Valkenburgse ondergrond rijkelijk aanwezige kalksteen (lokaal aangeduid met de incorrecte term "mergel") zorgt al eeuwenlang voor een belangrijke bron van werkgelegenheid in diverse delen van de gemeente. Vooral in Valkenburg zelf, in Sibbe en in Geulhem zijn als een resultaat van die activiteiten uitgebreide gangenstelsels (kalksteengroeves of "mergelgrotten") ontstaan. Enkel in de Sibbergroeve wordt thans nog ondergronds mergel gewonnen, vooral ten behoeve van restauratiedoeleinden. In de Groeve Curfs in Berg werd tot aan het einde van de 20e eeuw mergel gewonnen in dagbouw.

In Valkenburg aan de Geul zijn diverse industriële ondernemingen gevestigd, die onder de categorie lichte industrie vallen. Op het bedrijventerrein De Valkenberg zijn een vijftiental bedrijven gevestigd, waarvan de meeste tot de categorie groothandel gerekend moeten worden. Elders in de gemeente zijn bedrijven vooral aan de rand van dorpskernen gevestigd.

Zoals overal in Nederland, is ook in Valkenburg aan de Geul de zakelijke dienstverlening een belangrijk onderdeel van de lokale economie. Als kleinere gemeente is deze sector echter relatief klein ten opzichte van de grotere buurgemeenten.

Valkenburg is vanouds een regionaal koopcentrum, dat evenwel in de laatste decennia sterk in betekenis heeft ingeboet. Vooral het toenemend gebruik van de auto leidde vanaf de jaren 1960 tot meer concurrentie van nabije koopcentra als Maastricht en Heerlen, alsmede grote winkelcentra langs autosnelwegen (Makado Beek, Maasmechelen Village). Toch vervult de detailhandel in Valkenburg nog een belangrijke streekfunctie. Op het Theodoor Dorrenplein vindt op maandag de wekelijkse warenmarkt plaats. Echte winkelstraten zijn de Dr Erensstraat, de Louis van der Maesenstraat, de Passage en de Lindenlaan. Sommige straten waar in het verleden veel winkels gevestigd waren (Muntstraat, Berkelstraat en Grotestraat) zijn grotendeels horecastraten geworden. In 2013 werd gestart met de uitvoering van het zogenaamde Centrumplan, dat sloop en herbouw van een belangrijk deel van het winkelaanbod omvat. Daartoe is op het Berkelplein een tijdelijk winkelcentrum gebouwd.

Ook in de dorpen is het aantal winkels drastisch teruggelopen. Alleen in het grootste dorp, Berg, bleef het winkelaanbod gehandhaafd.

Valkenburg aan de Geul is een toeristische gemeente. Sinds het einde van de 19e eeuw speelt het toerisme een belangrijke rol in de Valkenburgse economie. Het aantal hotels, restaurants, cafés, vakantieparken en campings is bovengemiddeld groot. De totale hotelcapaciteit in de gemeente bedraagt ca. 4370 bedden; hoewel het al jaren dalende is. Ook het aantal campings is gedaald (in 2013 nog 9); het aantal recreatiewoningen daarentegen is sinds 2000 sterk gestegen (ca 630). In 2012 werden 1.136.969 overnachtingen geboekt in hotels, pensions, B&B's, vakantieappartementen, recreatiebungalows en kampeerterreinen in de gemeente. Het aantal dagjesmensen, met name in de zomermaanden en rondom kerstmis, bedraagt een veelvoud daarvan.

Na het hoogtepunt van het massatoerisme in de jaren 1970 en de daarna teruglopende bezoekcijfers, besloot het gemeentebestuur vanaf de jaren 1990 in te zetten op het zogenaamde wellnesstoerisme. Aanleiding daarvoor was de komst van Thermae 2000 in 1989. Met de gemeente Maastricht werden plannen ontwikkeld voor een gezamenlijke city of wellness. Passend in dat beleid zijn de aanleg van het Kuurpark op de Cauberg, de komst van een Kneipp kuurbad in Château St. Gerlach, de vestiging van een nierdialysecentrum in het voormalige Hotel Prinses Juliana, de ombouw van het voormalige klooster op de Cauberg tot luxe verzorgingshuis "Domaine Cauberg" en plannen voor een groot wellnesshotel met congresfaciliteiten in het voormalige jezuïetenklooster ("Boslust") met een nieuw te bouwen dépendance in het centrum ("Croix de Bourgogne").

De belangrijkste toeristische trekpleisters zijn een eeuw lang dezelfde gebleven: de natuur rondom Valkenburg, het beschermde stadsgezicht en een groot aantal rijksmonumenten in het historische stadje zelf, de vele monumenten in de overige kernen, waaronder een tiental kastelen, enkele watermolens en diverse typisch Limburgse carréboerderijen, een aantal mergelgrotten en andere toeristische attracties (vooral in Valkenburg-Centrum), en de vele activiteiten, die vanouds een grote aantrekkingskracht op bezoekers hebben (onder andere carnaval, processies, kermissen, rommelmarkten, openluchtvoorstellingen en sportevenementen). Sinds de jaren 1990 hebben met name de activiteiten in de kerstperiode, zoals kerstmarkten in de mergelgrotten, voor een stijging in de bezoekersaantallen gezorgd. Om het centrum het hele jaar door aantrekkelijker te maken, zullen de Geulkades volgens een verlichtingsplan van de Duitse lichtkunstenaar Ingo Maurer worden aangelicht.

Informatie
BurgemeesterDhr. Martin Eurlings
AdresGeneindestraat 4, 6301HC VALKENBURG
Postbus998, 6300AZ VALKENBURG
Telefoon043-6099292
E-mailinfo@valkenburg.nl
Websitewww.valkenburg.nl
Inwoners16500
Oppervlakte37 km2
Gemeenten
A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z